Leven met Menstruatieklachten: Tips, Oplossingen en Ervaringen

De menstruatie is een natuurlijk proces in het lichaam van vrouwen dat – helaas – in veel gevallen gepaard gaat met diverse ongemakken en klachten. Deze kunnen variëren van mild tot zeer ernstig en uiten zich in onder andere, vermoeidheid, stemmingswisselingen en krampen in buik, rug en soms benen. Waardoor ontstaan deze klachten en is er iets aan te doen? We vertellen het in deze blog.

De menstruatie - de naamgeving is afkomstig van het Latijnse Mensis dat maand betekent - wordt ook wel ongesteldheid of maandstonde genoemd. Het is het begin van een nieuwe menstruatiecyclus, een cyclus van gemiddeld 28 dagen, waarin een follikel met daarin een eicel, groeit, openbarst en vervolgens bevrucht kan worden. vindt er geen bevruchting plaats dan wordt de eicel, samen met baarmoederslijmvlies afgestoten.

De menstruatiecyclus in het kort

Al vanaf de geboorte zijn alle, in de vruchtbare periode tot rijping komende, eicellen in de eierstokken van een vrouw aanwezig. Onder invloed van het hormoon FSH (Follikel Stimulerend Hormoon), dat wordt geproduceerd in de hypofyse, een klein orgaantje in de hersenen, komen deze follikels per stuk tot rijping. Tijdens deze rijping maken ze het hormoon oestrogeen aan. Dit hormoon zorgt er op zijn beurt voor dat het slijmvlies in de baarmoeder dikker wordt en dat de baarmoedermond helder slijm gaat produceren om de weg voor zaadcellen gemakkelijker te maken.

De hypofyse maakt nog een ander hormoon aan; LH, het luteïniserend hormoon, dat ervoor zorgt dat een follikel snel nog groter groeit en vervolgens openbarst (eisprong). De eicel komt zo vrij en wordt opgevangen in de eileider, waar een bevruchting kan plaatsvinden. Via trilhaartjes in de eileider wordt de (eventueel bevruchte) eicel naar de baarmoeder getransporteerd, waar hij zich kan innestelen in het baarmoederslijmvlies. Dit slijmvlies wordt onder invloed van het hormoon progesteron steeds dikker. Is de eicel niet bevrucht en deelt deze zich niet, dan wordt hij na ongeveer veertien dagen afgestoten en begint de cyclus weer van voor af aan.

De eerste menstruatie (menarche) kondigt zich meestal aan tussen het elfde en het vijftiende levensjaar. Omdat ook aan de eerste menstruatie al een eisprong vooraf gaat, is een meisje ook direct vruchtbaar. De laatste menstruatie (menopauze) ligt meestal tussen het veertigste n het zestigste levensjaar.

Menstruatieklachten

Een menstruatiecyclus wordt grotendeels gestuurd door verschillende hormonen in het bloed. Deze hormonen veranderen van niveau in de loop van een cyclus en zorgen hierdoor (niet altijd, maar wel vaak) voor klachten. Zo is het dalen van het oestrogeen- en progesteronniveau in het bloed, als een eicel niet bevrucht is, verantwoordelijk voor onder meer stemmingswisselingen, een opgeblazen gevoel en prikkelbaarheid. Het stijgen van deze niveaus (rond de eisprong) zorgt juist voor een betere stemming en voor meer energie.

Menstruatieklachten zijn van vrouw tot vrouw verschillend en de ernst ervan varieert, maar ze bestaan wel vaak uit:

• Krampen: een zeurende of scherpe pijn die in de onderbuik en/of laag in de rug gevoeld wordt;
• Vocht vasthouden: hormonen zorgen ervoor dat het lichaam meer vocht vasthoudt, wat vaak leidt tot een opgeblazen gevoel;
• Vermoeidheid;
• Stemmingswisselingen;
• Hoofdpijn.

Andere klachten die tijdens de cyclus kunnen optreden, zijn:

1. Middenpijn: een pijnlijk gevoel in de onderbuik tijdens de eisprong;
2. Hevig bloedverlies
3. Onregelmatig bloedverlies
4. Premenstrueel syndroom (PMS): klachten met name in de periode voorafgaand aan de menstruatie, als pijnlijke borsten, prikkelbaarheid, tijdelijke gewichtstoename en acne).

Tips en adviezen om menstruatieklachten te verlichten

1. Leg een warme kruik op buik en/of onderrug
2. Doe ontspanningsoefeningen
3. Laat je masseren
4. Eet minder zout
5. Zorg voor voldoende lichaamsbeweging
6. Voorkom stress
7. Zorg voor een gezond voedingspatroon.
8. Gebruik bij stevige krampen een pijnstiller in de vorm van ibuprofen, diclofenac of naproxen. Paracetamol blijkt bij menstruatiepijnen vaak niet voldoende effectief.
9. Als er geen zwangerschapswens is, kan de anticonceptiepil, menstruatiepijnen verlichten. De pil is alleen op recept verkrijgbaar.
10. In een aantal gevallen kunnen ook prostageenhormonen helpen. Dit hormoon zorgt ervoor dat bloedingen minder hevig en minder pijnlijk zijn. Ook prostageenhormonen zijn alleen op recept verkrijgbaar.

Tot slot

Heb je vragen over de menstruatie stel deze dan aan je huisarts. Voor medicijnadvies ga je het beste naar de apotheker.