Waarom mag je geen alcohol drinken als je medicijnen slikt?

Voor veel mensen is het drinken van af en toe een glas alcohol heel normaal. Een glas wijn bij het eten, een of meer biertjes op het terras, of na gedane arbeid; alcohol hoort er gewoon bij. Dat alcohol schadelijk is als je er te veel van gebruikt, weet iedereen. Op korte termijn zorgt het voor de belemmering van signaaloverdracht in de hersenen en dit effect is al binnen tien minuten na inname merkbaar. Maar wat is alcohol precies en waarom is het niet verstandig het te drinken als je medicijnen gebruikt?

Tekst gaat verder onder de video

Alcohol is een natuurlijk product dat ontstaat door de gisting van bijvoorbeeld gerst of van druiven. Drink je er een tot drie glazen van, dan voel je je ontspannen en omdat je polsslag en je ademhaling wat versnellen, krijg je het warm en voel je minder pijn. Drink je wat meer, zo’n zeven glazen, dan vermindert je reactievermogen aanzienlijk en kun je situaties minder goed inschatten. Ook zie je minder goed. Bij het drinken van zeven tot vijftien glazen word je echt dronken. Je kunt emotioneel overdreven gedrag vertonen, je kunt je misselijk voelen en zelfs gaan overgeven. Drink je nog meer dan ga je uiteindelijk knock-out. Je ademhaling en je polsslag vertragen zo sterk dat je in coma kunt raken, in sommige gevallen met de dood tot gevolg door een adem- of harststilstand.

Alcohol wordt verwerkt in de lever die heel hard moet werken om deze lichaamsvreemde stoffen af te breken. Naast alcohol breekt de lever nog meer stoffen af, waaronder medicijnen. In een aantal gevallen verstoort het verwerken van alcohol het proces van het afbreken van medicijnen. Hierdoor kan de werking van de medicijnen veranderen. Dit is niet bij alle medicijnen het geval maar wel bij een behoorlijk aantal.

Als het afbreken van alcohol de werking van medicijnen beïnvloedt, kan dat op drie manieren:

1. De effecten van alcohol nemen toe

De lever kan de alcohol niet snel genoeg afbreken, waardoor het verdovende effect van alcohol wordt versterkt. Je wordt vervolgens slaperig en je concentratie en reactievermogen verminderen. Soms ontstaan zelfs effecten als hartkloppingen, hoofdpijn en misselijkheid.

2. Het medicijn werkt minder goed

Omdat de lever in standje ‘overdrive’ staat om alle alcohol af te breken, zal hij ook sneller de medicijnen proberen af te breken. Hierdoor krijgt het lichaam geen tijd om de medicatie voldoende op te nemen.

3. De werking van het medicijn wordt versterkt

Als de lever bezig is met de afbraak van alcohol, besteedt het minder tijd aan de afbraak van medicatie. Medicijnen worden dan ook niet goed afgebroken, waardoor er te veel in het bloed terecht komt, met bijwerking of zelfs ‘overdosering’ als gevolg.

Bovenstaande gevolgen zijn niet alleen afhankelijk van de hoeveelheid alcohol die gedronken wordt en de persoon zelf, maar ook van het soort geneesmiddel. Soms ontstaat het effect al bij een glas alcohol, soms bij het regelmatig drinken maar soms ook helemaal niet.

We noemen een aantal veel gebruikte medicijnen waarbij het gebruik van alcohol tot problemen kan leiden:

Paracetamol

Gebruik je alcohol en slik je regelmatig paracetamol dan kan dit leiden tot schade aan de lever omdat deze de afbraak van paracetamol niet kan verwerken.

Codeïne

De werking van codeïne , dat hoestprikkels onderdrukt, wordt sterk versterkt door alcohol. Het reactievermogen neemt af en je kunt eigenlijk geen activiteiten uitvoeren waarbij je alert moet zijn, zoals autorijden.

Antihistaminica

Tabletten tegen allergie, zoals hooikoorts, worden versterkt door alcohol. Ook hier neemt het reactievermogen sterk af.

Geneesmiddelen die gebruikt worden bij schimmelinfecties, zoals miconazol en fluconazol, die ingenomen worden (geen crème of zalf)

Bij deze medicijnen wordt het drinken van alcohol sterk ontraden. De werking wordt dusdanig versterkt dat hartkloppingen en hoofdpijn en overmatig zweten optreden.

Antistollingsmedicatie als acenocoumarol (Sintrom ®) en fenprocoumon (Marcoumar©)

Alcohol zorgt voor extra antistolling en vergroot de kans op bloedingen. Een langdurige combinatie van deze medicatie met alcohol heeft echter een tegengesteld effect: dan ontstaat de kans op bloedklontering en dus op trombose of een embolie.

Bij vrijwel alle medicijnen kan een keer een glas alcohol geen kwaad. Echter voorkomen is altijd beter dan genezen. Vraag daarom altijd advies aan je apotheker als je alcohol wilt gebruiken terwijl je medicatie slikt. Hij of zij kan je precies vertellen wat wel en wat niet verstandig is.