De HPV-vaccinatie (Humaan Papilloma Virus)

Sinds 2022 krijgen zowel meisjes als jongens in het jaar dat ze tien worden, een uitnodiging voor een HPV-vaccinatie. Deze vaccinatie die bescherming biedt tegen een chronische HPV-infectie, bestaat uit twee prikken. Deze prikken worden een half jaar na elkaar gegeven. De HPV-vaccinatie valt in het standaard Rijksvaccinatieprogramma. De afgelopen twee jaar zijn alle jongeren tot 27 jaar opgeroepen om, als zij nog niet gevaccineerd waren, alsnog gratis een HPV-vaccinatie te gaan halen. Vanaf 2024 kost een vaccinatie tegen het HPV-virus € 175,-. Jongeren die in 2023 hun eerste HPV-vaccinatie hebben gekregen, hoeven hun tweede prik in 2024 niet te betalen.

Waarom is een HPV-vaccinatie nodig?

HPV – dat staat voor het Humaan Papilloma Virus – is een virus dat een aantal soorten kanker kan veroorzaken, waaronder baarmoederhalskanker. Acht op de tien mensen wordt tijdens zijn of haar leven, meerdere keren besmet met dit virus. Meestal wordt je er niet ziek van en merk je zelfs helemaal niets van de besmetting. Toch ben je, als je het virus hebt opgelopen, zelf wel besmettelijk en kun je dus zonder dat je dit weet anderen besmetten.

In de meeste gevallen wordt het HPV-virus door het afweersysteem van het lichaam netjes opgeruimd. Maar dat gebeurt helaas niet altijd. Soms – bij 10 tot 20 procent van de mensen die besmet zijn - krijgt het virus grip op gezonde cellen en verandert deze door ze te beschadigen. Zijn er veel cellen beschadigd dan kan dit uiteindelijk uitmonden in een vorm van kanker. Van het HPV-virus bestaan meer dan honderd verschillende types. Deze zijn niet allemaal gevaarlijk of een veroorzaker van kanker. Het zijn met name de HPV-types 16 en 18 die verantwoordelijk zijn voor het krijgen van kanker.

In principe wordt een HPV-virus overgedragen van mens op mens via seks. Niet alleen door het hebben van gemeenschap, maar ook door orale seks of door aanraking met handen of huid. Het kan via deze wegen de baarmoederhals, maar ook de geslachtsorganen en/of de mond- en keelholte besmetten. En deze besmetting kan zich dus uiteindelijk ontwikkelen tot kanker. Dit zijn; baarmoederhalskanker, kanker bij de vagina, de schaamlippen, anus, de penis en kanker in de mond- en keelholte.

Er zijn ook types van het HPV-virus die geen kanker maar genitale wratten veroorzaken. Deze wratten die rozerood of grijswit van kleur zijn, zitten vaak in groepjes bij elkaar en lijken op kleine bloemkooltjes. Klachten zijn vaak jeuk, pijn of een branderig gevoel. Met een HPV-vaccinatie ben je niet alleen beschermd tegen diverse soorten kanker, maar ook tegen genitale wratten.

Wat merk je van een HPV-besmetting?

Over het algemeen merk je niets van een HPV-besmetting en ruimt je lichaam het virus binnen één tot twee jaar op. Krijg je wel klachten, dan gebeurt dit pas jaren na de besmetting. Dit zijn klachten als een branderig gevoel, afscheiding, bloedverlies of pijn of afwijkingen aan de schaamlippen, baarmoedermond, penis of anus (bron: KWF).

Omdat HPV heel erg besmettelijk is, is een infectie ermee niet gemakkelijk te voorkomen. De vaccinatie kan een besmetting echter wel tegengaan. Omdat het hebben van seks de overbrenger is, wordt de vaccinatie aangeboden aan kinderen van tien jaar oud. Aangenomen wordt dat zij op deze leeftijd nog niet seksueel actief zijn en dat zij dus nog niet in aanraking zijn gekomen met het virus.

Voor meer informatie over de HPV-vaccinatie kun je terecht op de website van het Rijksvaccinatieprogramma. Voor informatie over een eventuele wisselwerking met medicijnen en het HPV-vaccin, neem je het beste contact op met je apotheker.