Diarree, soorten, oorzaken en behandeling

Diarree, iedereen heeft het wel eens. Dunne waterige ontlasting, die meerdere keren per dag een snelle gang naar het toilet nodig maakt. Dit omdat diarree aandrang geeft die moeilijk tegen te houden is. Een normale ontlasting verlaat het lichaam als een soepele consistente brei. Heb je diarree, dan verloopt er iets niet zoals het hoort in het proces van spijsvertering.

Tekst gaat verder onder de video

Alles wat we eten en drinken, gaat via de mond en de slokdarm naar de maag waar het gekneed en gemengd wordt met maagsap. Vervolgens gaat het via de 12-vingerigedarm naar de dunne darm, waar de stoffen die voor ons nuttig zijn, eruit worden gehaald. Het voedsel dat niet verteerd kan worden, gaat naar de dunne darm, waar het indikt waarna het het lichaam via de endeldarm en de anus weer verlaat. Het totale proces duurt tussen de 24 en de 48 uur.

Als voedsel te snel door de dikke darm gaat, wordt er niet voldoende water aan onttrokken, waardoor de ontlasting dun blijft. Dit kan plotseling (acuut) optreden, maar er zijn ook mensen die langdurig een waterige ontlasting hebben.

Acute diarree

Acute diarree is meestal het gevolg van een besmetting met een bacterie of een parasiet, maar ook een virus kan de oorzaak zijn. Vaak is het eten of drinken van besmet voedsel de boosdoener, dit wanneer de hygiëne niet goed in acht wordt genomen en bijvoorbeeld bacteriën de kans hebben gekregen zich flink te vermenigvuldigen. In Nederland komt een besmetting met de Campylobacter jejuni het meeste voor. Dit is een bacterie die met name voorkomt in vlees en vleesproducten, in schelp- en schaaldieren en in kip. De klachten beginnen met een ontsteking van het darmslijmvlies van zowel de dunne als de dikke darm. Mensen krijgen eerst koorts en hoofdpijn, gevolgd door dunne tot waterige ontlasting. De klachten duren over het algemeen één tot zeven dagen.

Chronische diarree

Mensen die last hebben van langdurige diarree zijn vaak behept met een chronische darmontsteking, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa. Ook het prikkelbare darmsyndroom – hierbij is de darmwand overgevoelig voor prikkels – kan diarree met buikpijn veroorzaken. Vaak wordt dit afgewisseld met perioden van verstopping.

De diagnose van diarree wordt over het algemeen gesteld aan de hand van het aangegeven klachtenpatroon. Meestal is dit dus een waterdunne ontlasting die meerdere keren per dag optreedt en die moeilijk op te houden is. De aandrang komt vaak plotseling op, wat kan leiden tot gênante situaties.

Bij diarree is er over het algemeen geen behandeling noodzakelijk omdat de klachten na een paar dagen weer verdwijnen. Maar als de diarree gepaard gaat met hoge koorts, of bloed bij de ontlasting, sufheid, erge buikpijn/buikkrampen of weinig plassen dan is het verstandig om contact met de huisarts op te nemen. Er zijn medicijnen verkrijgbaar die diarree kunnen remmen, zoals loperamide. Gebruik deze remmers niet zomaar als je niet precies weet wat de diarree heeft veroorzaakt. Sommige bacteriën of parasieten verlaten namelijk via de ontlasting het lichaam en bij gebruik van loperamide krijgen zij de kans zich in het slijmvlies van de darm te nestelen.

Bij diarree, zeker als er ook braken bij komt kijken, bestaat de kans op uitdroging. Het is dan ook verstandig om ten tijde van de diarree ORS (oral rehydration solution) een mengsel van zouten en druivensuiker te gebruiken om tekorten aan te vullen. Neem dit iedere keer na de toiletgang samen met water in.

Tips & adviezen bij diarree en het voorkomen ervan

• Drink minimaal 2 tot 3 liter per dag
• Probeer normaal te blijven eten
• Maak het toilet na iedere stoelgang goed schoon, om besmetting te voorkomen
• Gebruik alleen diarreeremmers op advies van de huisarts
• Drink in het buitenland geen water uit de kraan, gebruik het ook niet voor het tandenpoetsen
• Drink geen dranken met ijsblokjes of eet los ijs
• Zorg dat eten goed verhit en gaar is
• Bewaar etenswaren op een koele plaats
• Eet geen eten op straat.

Heb je vragen over diarree, stel ze aan je apotheker, de huisarts of vraag advies bij de GGD als je naar het buitenland reist waar het anders gesteld is met de hygiëne.