Een galblaasontsteking (cholecystitis)

Eind juli 2023 publiceerden we hier een blog over galstenen. Dit zijn harde steenachtige massa’s die koliekachtige pijnen kunnen veroorzaken, als ze vast komen te zitten in de galgang of de galbuis die vervolgens afgesloten wordt. Naast een afsluiting kunnen galstenen ook zorgen voor het ontstaan van een infectie in de galblaas oftewel voor een galblaasontsteking. In deze blog vertellen we daar meer over.

De galblaas (vesicae biliaris) is een orgaan in de vorm van een peer die in de buikholte rechtsachter net onder de lever ligt. Het heeft de tijdelijke opslag van gal als functie. Gal is een geel-groenige vloeistof die wordt aangemaakt in de lever. Het bestaat uit water, galzouten, cholesterol en bilirubine. Bilirubine is een giftig afbraakproduct van hemoglobine dat via de gal het lichaam gemakkelijk kan verlaten.

Gal is bedoeld om vethoudend voedsel beter te kunnen verteren. Zodra vet voedsel vanuit de maag de twaalfvingerige darm passeert, krijgen de hersenen het signaal om het hormoon cholecystokinine af te geven. Dit hormoon maakt dat er gal wordt afgegeven aan de twaalfvingerige darm. De galzouten in de gal zorgen ervoor dat grote vetdruppels in het inmiddels in een waterige brij veranderde voedsel in kleine vetdruppels worden omgezet, waarna ze beter kunnen mengen. Dit proces wordt emulgeren genoemd.

Gal wordt dus tijdelijk opgeslagen in de galblaas waar het via de galkanaaltjes in is terechtgekomen. Wordt er vet gegeten dan knijpt de galblaas onder invloed van cholecystokinine samen en wordt er gal afgegeven. Bij een galblaasontsteking is – en de naam zegt het al – de galblaas ontstoken. Een galblaasontsteking kan zowel acuut eenmalig optreden of steeds terugkomen, maar het kan ook langdurig blijven aanhouden. In het laatste geval spreekt men over een chronische galblaasontsteking.

Hevige pijn in de rechterbovenbuik

In bijna alle gevallen ontstaat een galblaasontsteking door het aanwezig zijn van één of meer galstenen die de af- en aanvoer van gal naar de galblaas afsluit(en). Vaak beginnen de klachten met een hevige pijn in de rechterbovenbuik en met koorts. De pijn straalt uit richting de rug en het rechterschouderblad en neemt in hevigheid toe bij diep ademhalen. Een belangrijk signaal dat het om een galblaasontsteking gaat, is ook een zeer scherpe pijn die gevoeld wordt als er op de rechterbovenbuikwand gedrukt wordt. Vaak zijn mensen met een galblaasontsteking misselijk en moeten braken. De ontlasting is wittig (kleurloos), terwijl de urine juist weer donker van kleur is. Heel kenmerkend en opvallend is de drang om steeds maar te bewegen; iemand kan met een galblaasontsteking beslist niet stil blijven zitten of liggen.

Een galblaasoperatie

Met behulp van bloedonderzoek, waarbij onder meer naar de leverwaarden wordt gekeken die in het geval van een ontsteking een verhoogd bilirubinegehalte laten zien, en een echografie, kan de diagnose van een galblaasontsteking worden gesteld.

Meestal volgt hierop een operatie waarbij zowel de galstenen als de galblaas in zijn geheel worden verwijderd. Vaak gebeurt dit met behulp van een laparoscopie ofwel een kijkoperatie. Hierbij wordt, via drie kleine sneetjes in de buik, waarvan één in de navel en het inspuiten van CO2-gas, waardoor de organen los komen te liggen van de buikwand, de galblaas verwijderd.

Na het verwijderen van de galblaas stopt de lever niet met het aanmaken van gal. Dit wordt alleen niet meer opgeslagen, maar komt direct in de darm terecht. Het lichaam heeft even tijd nodig om aan een nieuwe situatie te wennen en vaak komen er vlak na de operatie dan ook diarreeklachten voor. Toch is het in principe niet nodig om de voeding aan te passen en om bijvoorbeeld minder vet te eten. Soms worden bepaalde voedingsmiddelen niet meteen goed verdragen, maar meestal lukt dat een aantal weken later wel en kan er weer normaal gegeten worden.

Heb je klachten die lijken op het hebben van galstenen of een galblaasontsteking, neem dan direct contact op met de huisarts. Verwaarlozing kan soms leiden tot een buikvliesontsteking en dit is zeer gevaarlijk en soms zelfs levensbedreigend. Voor vragen over medicijnen, neem je het beste contact op met je apotheker.