Endometriose en adenomyose

Endometriose is een chronische aandoening die alleen bij vrouwen voorkomt. Cellen, die behoren tot het baarmoederslijmvlies (het endometrium), die normaal de binnenzijde van de baarmoeder bekleden, komen hierbij ook voor aan de buitenzijde ervan. Meestal gaat het dan om de buikholte, het buikvlies en om de organen die in het bekken liggen. Vrouwen die last hebben van endometriose, hebben vaak hevige menstruatieklachten, pijn bij het plassen en ontlasten (vaak tijdens de menstruatie), pijn en/of bloedverlies tijdens en na het vrijen en van vermoeidheid.

Endometriose ontstaat, naar alle waarschijnlijkheid, doordat er tijdens de menstruatiebloed via de eileiders in de buikholte terechtkomt. In dit bloed bevinden zich cellen die zich kunnen innestelen in de buikholte, waar ze vervolgens gaan groeien. Dit innestelen kan oppervlakkig zijn, in bijvoorbeeld het buikvlies, maar ook diep in de darm, de eierstokken of de blaas. Hier doorlopen deze cellen, net als de cellen in het slijmvlies van de baarmoeder, onder invloed van het hormoon oestrogeen eenzelfde cyclus. Gedurende die cyclus worden ze dikker en tijdens de menstruatie geven ze bloedingen.

Er zijn relatief veel vrouwen die last hebben van endometriose. Volgens de statistieken heeft zeker tien procent van de vrouwen in de vruchtbare leeftijd er in meer of mindere mate last van. De klachten verdwijnen meestal na de overgang, als het hormoon oestrogeen is afgenomen. De kans op het krijgen van endometriose is sterk verhoogd (tot van zeven keer), als de aandoening ook bij een familielid voorkomt.

Problemen met zwanger worden

Naast pijnklachten heeft een op de drie vrouwen met endometriose problemen om zwanger te worden. Waardoor dit precies veroorzaakt wordt, is tot op heden nog niet bekend. Wel weet men dat een gangbare behandeling bij onvruchtbaarheid in de meeste gevallen niet goed helpt. Vaak is een kijkoperatie, waarbij de endometrioseplekken allemaal worden weggehaald, de enige optie. Maar ook dit helpt niet altijd. In een aantal gevallen, komt de endometriose weer terug. Soms kan dan een hormoonkuur helpen, maar meestal is er een kunstmatige bevruchting nodig om een kindje te kunnen krijgen.

Heb je last van endometriose, dan kan bij pijnklachten een pijnstiller, als paracetamol, ibuprofen of naproxen, helpen. Gebruik geen pijnstiller met acetylsalicylzuur, zoals Aspirine®; dit zorgt ervoor dat een bloeding juist nog heviger wordt. Soms kunnen ook medicijnen met hormonen helpen. Aan deze medicijnen zijn echter wel risico’s verbonden. Zo kunnen ze overgangsklachten geven, zoals opvliegers, zweten, een droge vagina en stemmingswisselingen. Een ander probleem is dat de hormonen kunnen leiden tot botontkalking (osteoporose). Deze medicijnen worden dan ook nooit voorgeschreven voor vrouwen onder de 23, omdat hun botten de optimale sterkte nog niet bereikt hebben.

Adenomyose

Een specifieke vorm van endometriose is adenomyose. Bij adenomyose bevindt zich endometrioseweefsel in de wand van de baarmoeder, tussen het daar aanwezige spierweefsel. Adenomyose ontstaat als er binnenbekleding van de baarmoeder in de onderliggende spierlaag groeit. Deze plekjes gaan bloeden tijdens de menstruatie. Dit zorgt voor holtes in de spierlaag die gevuld zijn met oud bloed. Hierdoor neemt de omvang van de baarmoeder toe. Deze holtes kunnen voor grote zwellingen zorgen in de wand van de baarmoeder die veel lijken op een vleesboom (myoom). Zo’n zwelling heet een adenomyoom en bestaat, anders dan een myoom, dat spierweefsel is, uit slijmvliesweefsel. Adenomyomen zijn over het algemeen een stuk pijnlijker dan myomen die meestal alleen een drukkend gevoel veroorzaken. Ze veroorzaken naast de pijnklachten, ook hevige menstruatieklachten.

Voor meer informatie over endometriose en of hulp, ga je naar www.endometriose.nl voor vragen over medicijnen bij endometriose, kun je altijd bij je apotheker terecht.