Ouderdomsvlekken, wat zijn het eigenlijk?

Ouderdomsvlekken, en de naam zegt het al, zijn vlekken die ontstaan als gevolg van huidveroudering. Ze kunnen overal op het lichaam voorkomen, maar de meeste vind je toch op regelmatig aan de zon blootgestelde delen, waaronder het gezicht, de nek, de onderarmen en onderbenen en de handen. Misschien is het wel belangrijk om meteen aan het begin van dit verhaal te vertellen dat ouderdomsvlekken onschuldige pigmentvlekken zijn die dus geen kwaad kunnen, maar die wel vaak als ontsierend worden ervaren. Daar is echter wel een grote kanttekening bij aan te geven. Vaak wordt een melanoom - een zeer kwaadaardige vorm van huidkanker - aangezien voor een onschuldige ouderdomsvlek. Laat daarom voor de zekerheid pigmentvlekken altijd door de huisarts controleren.

Tekst gaat verder onder de video

De meeste mensen denken bij ouderdomsvlekken aan zogenaamde levervlekken, in het Latijn lentigo solaris, ook wel zonnevlekken genoemd. Maar onder ouderdomsvlekken worden ook andere ‘vlekken’ verstaan. Dit zijn de ouderdomswratten, de seniele angiomen en de witte ouderdomsvlekken. We leggen je hier de verschillen uit.

Lever- of zonnevlekken - lentigo solaris

Bijna 90% van alle blanke mensen boven de 60 jaar heeft wel één of meer levervlekken. Het aantal is wel een klein beetje afhankelijk van het huidtype; hoe lichter de huid, hoe meer vlekken. Er bestaat een duidelijk verband tussen de hoeveelheid zonblootstelling en het ontstaan van deze vlekken. De huid heeft zich vele jaren moeten ‘wapenen’ tegen de uv-stralen van de zon en er is zonneschade opgetreden. Vaak zie je ook veel levervlekken bij mensen die fanatieke zonnebankgebruikers zijn.

Een levervlek is te herkennen aan een licht- tot donkerbruin egaal gekleurde vlek. De vorm is meestal rond, ovaal of ietwat grillig.

Levervlekken hoeven niet behandeld te worden, maar als men ze als storend ervaart, kan lasertherapie goed helpen. Levervlekken verdwijnen niet vanzelf. Mocht een levervlek van grootte of van kleur veranderen of gaan bloeden, dan is het altijd verstandig een bezoek aan de huisarts te brengen.

Ouderdomswratten - verruca seborrhoica

Ouderdomswratten, goedaardige vormsels aan de huid, ontstaan meestal bij mensen boven de 50 jaar. Ze zijn het gevolg van het ouder worden van de huid en ze zijn gemakkelijk te herkennen. Vaak zijn ze in het begin geel tot beige van kleur, maar naar mate de tijd vordert, worden ze donkerder en veranderen ze naar geelbruin tot zwart. Ze krijgen dan ook een ‘bloemkoolachtige vorm’ en het oppervlak voelt ruw aan. Je ziet ze voornamelijk op de romp en op de slapen in het gezicht. Ook aan ouderdomswratten hoef je niets te doen, maar wil je dit wel dan kunnen ze uitgelepeld, weggekrabd of weggesneden worden.

Seniele angiomen - bloedblaartjes of Ruby Spots

Ook al vallen de seniele angiomen onder de ouderdomsvlekken, ze kunnen al voorkomen vanaf de tienerleeftijd en bij vrijwel iedereen boven de 60 jaar zijn er wel enkele op het lichaam aanwezig. Ze ontstaan door een plaatselijke toename van kleine verwijde vaatjes in de huid en ze zijn robijnrood van kleur. Seniele angiomen zijn volkomen onschuldig, maar kunnen wel ontsierend zijn, zeker als het er veel zijn of als ze in het gezicht voorkomen. Ze kunnen worden gelaserd of weggebrand.

Witte ouderdomsvlekken - idopathische guttate hypomelanose

Naast donker levervlekken, bestaan er dus ook lichte of witte ouderdomsvlekken. Deze vorm zien we het meest op de voorkant van de onderarmen en onderbenen en in het decolleté. Het zijn hele kleine witte ronde afzonderlijke vlekjes, die nooit groter worden dan zo’n zes millimeter. De naam idopathische guttate hypomelanose is Latijn voor kleine witte rondjes van onbekende oorsprong. Er zijn veel mensen die deze vlekjes hebben. De oorzaak ervan is dus onbekend maar men vermoedt dat veroudering van cellen in de huid (opperhuid en pigmentcellen) en blootstelling aan de zon een rol spelen bij het ontstaan ervan. Meestal ziet men bij mensen met deze vlekjes ook andere uitingen van zonneschade. Opvallend is wel dat de vlekjes nooit in het gezicht voorkomen. De plekjes kunnen niet verwijderd worden. Zijn ze erg storend dan is de enige remedie ze te camoufleren met een zelfbruinende crème of spray.

Op de markt zijn veel crèmes te koop die zouden helpen om ouderdomsvlekken te verminderen. Helaas blijkt het effect hiervan erg tegen te vallen; de crèmes kunnen niet diep genoeg in de huid doordringen om hun werk goed te doen en hierdoor is de aanschaf van de vaak dure producten eigenlijk zonde van het geld.

Wil je meer weten over pigmentvlekken, sproetjes en moedervlekken, lees dan ook ons blog ‘Pigmentcellen, de parasolletjes voor onze huid.