Post-COVID – voorheen ook Long-COVID genoemd

Er liggen inmiddels (september 2022) al een aantal periodes van corona achter ons. Periodes met heftige besmettingen, met sterfgevallen, maar ook met mensen die na het doormaken van een coronabesmetting niet echt genezen en die langdurig klachten overhouden. Volgens recente cijfers van het RIVM (Rijks Instituut voor Volksgezondheid en Milieu) is dit bij een op de acht mensen het geval. De benaming voor deze klachten is recent gewijzigd. Stonden de klachten eerder bekend als Long-COVID ,nu is de benaming Post-COVID geworden. Dit omdat ‘long’ staat voor langdurige klachten houden van COVID, terwijl de klachten pas ontstaan nadat de coronabesmetting voorbij is; erna dus (post).

Tot op heden bestaat er nog veel onduidelijkheid over Post-COVID en dit is niet zo vreemd als je bedenkt dat we pas sinds begin 2020 met COVID in Nederland te maken hebben. Daarom doet het RIVM onderzoek naar zowel de verschijnselen als naar de ernst ervan en probeert men het aantal Post-COVID patiënten helder in beeld te krijgen.

Mensen met Post-COVID vertonen vaak verschijnselen van:

• Vermoeidheid en een slechte conditie
• Kortademigheid
• Spierpijn en spierzwakte
• Hartkloppingen
• Lichte koorts (verhoging)
• Vergeetachtigheid

Maar ook problemen met slikken en spreken, een verminderde eetlust, stemmingswisselingen en beperkingen bij het oppakken van dagelijkse bezigheden.

Een verstoord autonoom zenuwstelsel

Volgens diverse deskundigen zijn deze verschijnselen typische kenmerken van een verstoord autonoom zenuwstelsel. Ons lichaam bestaat uit meerdere soorten zenuwstelsels, die alle delen van het lichaam met elkaar verbinden. Een van die zenuwstelsels is het autonome zenuwstelsel. Dit autonome zenuwstelsel, dat ook het vegetatieve zenuwstelsel wordt genoemd, bestaat uit twee delen; het sympatische en het parasympatische deel. Via het sympatische deel kunnen we presteren, het parasympatische deel zorgt voor rust en herstel.

Alle signalen aan het autonome zenuwstelsel komen uit de hersenstam. Een deel van de hersenen dat in het midden van de hersenen gelegen is en dat een belangrijke rol speelt bij het constant houden van functies, als de ademhaling, de temperatuur, de hartslag en de bloeddruk. De aansturing naar zenuwen en spieren gaat onbewust. In de hersenstam wordt autonoom, dus zelfstandig, bepaald welke acties er in het lichaam op een bepaald moment moeten plaatsvinden. Zo kan het lichaam bijvoorbeeld arbeid verrichten of uitrusten. Als persoon heb je hier zelf weinig invloed op. Deze processen verlopen buiten onze wil.

Continu in ‘standje aan’

Normaliter houden het sympatische en het parasympatische deel elkaar prima in evenwicht. Maar bij een aantal mensen blijkt dit evenwicht na het doormaken van een corona-infectie verstoord. Naar alle waarschijnlijkheid blijkt vooral het parasympatische deel niet goed meer te werken. Dit betekent dat de prikkels die verstuurd worden vanuit het sympatische deel niet of niet voldoende gecompenseerd worden. Hierdoor treden reacties, als hartkloppingen en zware vermoeidheid op. Iemand staat als het ware steeds op standje ‘aan’.

Rust als sleutelwoord

Om klachten van Post-COVID aan te pakken is in eerste instantie rust nemen de beste optie. Dat kan alleen als er zoveel mogelijk prikkels vermeden worden. Prikkels die in een later stadium weer langzaam opgebouwd kunnen worden. Het is dus belangrijk om terug te gaan naar de basis en ervoor te zorgen dat rusten altijd en overal mogelijk is.

Post-COVID is geen aanstellerij; het is een serieuze aandoening. Door dit te erkennen en ernaar te handelen, begint de weg naar herstel. Belangrijk hierbij is om het scala van klachten als een geheel te zien; als een verstoring van het totale lichaam. Het is niet verstandig om klachten individueel aan te pakken, zoals fysiotherapie bij ademhalingsproblemen of een cardioloog bij hartkloppingen. Gebeurt dit wel dan kost het meer dan het oplevert en zal het herstel veel langer duren. Praat hierover met de huisarts en stel samen, of eventueel met een ergotherapeut of revalidatiearts, een plan de campagne op om je energielevel langzaam weer in balans te krijgen en het parasympatische deel van je autonome zenuwstelsel te resetten.